Dịch giả: Thái Nguyễn Bạch Liên 
Ngày xuất bản: 09/2007 

"VÌ SAO LÀ KINH THÁNH CỦA MỘT NGƯỜI" 
(Cao Hành Kiện trò chuyện tại New York City, ngày 26 tháng 2 năm 2001) (Trích) 

Hỏi: Vì sao cuốn tiểu thuyết có tên gọi là Kinh thánh của một người, vì sao trong hồi ức khủng khiếp về nhũng đau khổ, buồn bã và bạo tàn xuyên suốt ba thập niên đầu của nước Cộng Hòa Nhân Dân Trung Hoa này ông lại dùng phụ nữ, nhất là những chuyện tình dục với phụ nữ, làm cách lấy lại ký ức đã mất, thu góp lại những kinh nghiệm đã mất?

Trả lời: Một câu hỏi rất hay và rất đáng chú ý, và tôi phải nói rằng đó tất nhiên là kinh thánh của một người. Nhưng mặt khác, nó không giới hạn ở kinh thánh của một người. Đó còn là nói về một cá nhân, một dân tộc nói chung, về cách nhân dân đã sống qua được những khủng hoảng và sống qua được những tai họa và bạo tàn. Điều tôi quan tâm hơn nhiều là họ không phải là những anh hùng, như vậy câu hỏi là: Làm thế nào sống qua được các thảm họa và khủng hoảng lại là anh hùng được, bởi vì đây là cách phát hiện chỗ yếu của con người? Nếu ai cũng là anh hùng thì các thảm họa và bạo tàn sẽ mất hết ý nghĩa. Chỉ khi một số người là anh hùng còn những người khác là không phải thì những tấn bi kịch và thảm họa mà loài người phải đương đầu mới có ý nghĩa được. Vì thế một mặt tôi trần thuật, mô tả các cuộc khủng hoảng chính trị và tình hình chính trị, và tôi muốn mô tả nó thật chi tiết và cẩn trọng. Mặt khác, tôi cũng mô tả các đặc điểm và chỗ yếu của cá nhân, và cũng muốn nắm bắt chúng thật cặn kẽ. Và khi đó vấn đề đặt ra là anh dùng tiêu chuẩn nào để phán xét những con người này, dùng loại tiêu chuẩn đạo đức hay luân lý nào để phán xét họ, đối với tôi, tiêu chí tối hậu là nó có hiện thực hay không, nó có xác thực hay không. Nghĩa là tiêu chuẩn hiện thực. Tôi cũng mô tả những điều mê tín của nhân dân, hay là những sự không tưởng mà chúng ta cố tìm cách tạo ra. Con người có xu hướng nghĩ rằng hắn là một tạo hóa, rằng hắn là Trời. Điều này đặc biệt đúng cho giới trí thức, và trong thế kỷ vừa qua, giới trí thức có vẻ quên mất là họ cũng như mọi người khác thôi. Cuốn sách này là sự mô tả con người rời khỏi trạng thái Trời về lại trạng thái người, về lại làm một người bình thường.

NGÂN XUYÊN dịch từ tiếng Anh